Evusheld là gì?

Evusheld (có tên định danh trong nghiên cứu là AZD7442) là hỗn hợp kháng thể đơn dòng được tạo thành từ 2 kháng thể đơn dòng tác dụng kéo dài tixagevimab (AZD8895) và cilgavimab (AZD1061). Hiện Evusheld đã được Bộ Y tế cấp phép nhập khẩu đặc biệt tại Việt Nam để đáp ứng nhu cầu dự phòng trước phơi nhiễm (phòng ngừa) Covid-19 cho các đối tượng nguy cơ cao như: người suy giảm miễn dịch hoặc không tiêm được vắc xin Covid-19…

Theo thông tin từ hãng dược AstraZeneca, so với vaccine truyền thống thì chỉ với 1 lần tiêm bắp, nó có khả năng bảo vệ ít nhất 6 tháng vì Evusheld đã được tối ưu hóa bằng công nghệ độc quyền, giúp kéo dài thời gian bán hủy hơn gấp 3 lần. Đồng thời, sự thay đổi này cũng giúp thuốc tập trung với nồng độ cao ở niêm mạc vùng mũi hầu và giảm nguy cơ các bệnh lý liên quan đến miễn dịch như hiện tượng tăng cường phụ thuộc kháng thể đối với bệnh (antibody-dependent enhancement of disease).

Cơ chế hoạt động của Evusheld

Evusheld có sự kết hợp của 2 kháng thể: tixagevimab và cilgavimab. Hai kháng thể này gắn vào 2 vị trí riêng biệt, không trùng lặp nhau trên protein gai của virus SARS-CoV-2, giúp ngăn chặn sự xâm nhập của virus SARS-CoV-2 vào bên trong tế bào vật chủ (ngăn không cho protein gai tương tác với thụ thể ACE2 trên màng tế bào, dẫn đến virus SARS-CoV-2 không thể xâm nhập vào tế bào người). Việc kết hợp cùng lúc 2 kháng thể đem đến tác dụng hiệp đồng và giảm tối đa nguy cơ đề kháng của các biến thể của virus SARS-CoV-2.

Tại sao nên tiêm Evusheld?

Theo thống kê, có khoảng 2% dân số toàn cầu được xếp vào nhóm có nguy cơ cao không thể tạo ra phản ứng miễn dịch đầy đủ với vắc xin Covid-19, đó là những nhóm người có tiền sử dị ứng nặng với các vắc xin Covid – 19, suy giảm miễn dịch bẩm sinh hoặc HIV, đang được hoá trị hoặc xạ trị ung thư, mắc bệnh lý khớp như viêm khớp dạng thấp, thoái hóa khớp đang được điều trị bằng các thuốc điều biến sinh học, được ghép tạng và đang được điều trị bằng các thuốc ức chế miễn dịch để chống thải ghép hoặc những người mắc các bệnh hệ thống đang được điều trị bằng các thuốc ức chế miễn dịch như corticoid liều cao…,

Kháng thể đơn dòng là liệu pháp quan trọng chống lại Covid-19. Thuốc được kỳ vọng sẽ nhanh chóng vô hiệu hóa và trị Covid-19 cho nhiều đối tượng hơn, đặc biệt người yếu thế, mang lại tác dụng bảo vệ kéo dài, được tối ưu hóa để có tác dụng bảo vệ ít nhất 6 tháng tháng chỉ sau một lần tiêm bắp. Hiện Evusheld đã được cấp phép tại Mỹ, Pháp và một số quốc gia khác.

Myron J. Levin – Giáo sư Nhi khoa và Y khoa, Trường Y của Đại học Colorado (Mỹ) cho biết cho biết: “Hàng triệu người ở Mỹ và trên toàn thế giới vẫn đứng trước nguy cơ nghiêm trọng từ Covid-19 bởi vì hệ miễn dịch của họ không tạo ra đủ đáp ứng miễn dịch, ngay cả sau khi được tiêm tất cả các liều vắc xin Covid – 19 được khuyến cáo. Evusheld là một lựa chọn mới, dễ dàng sử dụng và cung cấp sự bảo vệ lâu dài cần thiết, giúp người dân sớm trở lại cuộc sống bình thường hàng ngày”.

Kết quả kiểm nghiệm lâm sàng của kháng thể Evusheld như thế nào?

Ngày 18/11/2021, AstraZeneca đưa ra những phân tích mới trong 2 thử nghiệm lâm sàng pha III cho thấy:

• Theo kết quả từ thử nghiệm pha III PROVENT (cho dự phòng trước phơi nhiễm) có sự tham gia của 5.197 người, AZD7442 giúp giảm 77% nguy cơ mắc Covid-19 có triệu chứng so với giả dược ở phân tích sơ bộ và 83% ở phân tích theo dõi sau 6 tháng.
• Thử nghiệm riêng về điều trị ngoại trú TACKLE, pha III (n=903) đã chứng minh AZD7442 làm giảm nguy cơ phát triển bệnh Covid-19 mức độ nhẹ-trung bình thành bệnh nặng hoặc tử vong (bất kể nguyên nhân nào) so với giả dược, cụ thể: giảm 50% nguy cơ tiến triển bệnh nặng hay tử vong ở bệnh nhân dùng AZD74442 trong vòng 7 ngày, giảm 67% nếu bệnh nhân sử dụng trong vòng 5 ngày và giảm 88% nguy cơ trên nếu bệnh nhân dùng trong vòng 3 ngày kể từ khi khởi phát triệu chứng.

Dữ liệu tiền lâm sàng mới nhất cũng cho thấy bộ đôi kháng thể này duy trì được hiệu quả trung hòa chống lại biến thể Omicron – là biến thể có tốc độ lây lan nhanh hơn, hiện đang chiếm ưu thế và gây lo ngại trên toàn cầu. Đặc biệt, sau 6 tháng theo dõi thử nghiệm về khả năng phòng ngừa cho thấy AZD7442 giúp giảm 83% nguy cơ mắc Covid-19 có triệu chứng, không ghi nhận trường hợp bệnh nặng hoặc tử vong nào trong nhóm sử dụng AZD7442.

Giáo sư Hugh Montgomery, chuyên ngành Hồi sức tích cực tại Đại học University College London, Vương quốc Anh cho biết: “Điều quan trọng là sau 6 tháng, mặc cho sự gia tăng của biến thể Delta, Omicron hiệu quả bảo vệ của AZD7442 vẫn được duy trì ở những người có nguy cơ cao và có khả năng không tạo ra phản ứng miễn dịch đầy đủ với vắc xin Covid – 19”.

Trích Nghiên cứu của Đại học Oxford