Tác hại của thuốc lá điện tử đối với phổi và hệ hô hấp

28.02.2024

Thuốc lá điện tử (vape) là một thiết bị cung cấp dạng khí dung được tạo ra bởi nhiệt do đốt cháy dung dịch mà người dùng hít vào cơ thể.
Bên cạnh nicotine, các thành phần chính của dung dịch theo thể tích là propylene glycol, có hoặc không có glycerol và các chất tạo hương, tinh dầu.
Thuốc lá điện tử mô phỏng hình dạng và chức năng của thuốc lá thông thường. Nhưng khác với thuốc lá thường, thuốc lá điện tử không tạo khói mà tạo ra luồng hơi có mùi vị và cảm giác giống thuốc lá thật. Theo báo cáo của Trung tâm kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh (CDC), có ít nhất 215 trường hợp gặp các vấn đề nghiêm trọng về phổi liên quan đến hút thuốc lá điện tử (vaping).
1. Gây viêm phổi suy hô hấp
Chất nicotine trong thuốc lá điện tử còn gây suy hô hấp với mức độ báo động cao. Gần đây, tại Mỹ liên tục ghi nhận những trường hợp bị viêm phổi suy hô hấp do hút thuốc lá điện tử.

Thành phần nicotine trong thuốc lá điện tử gây suy hô

Khi phân tích các thành phần trong thuốc lá điện tử, người ta nhận thấy:

Thành phần glycerin, glycerol có trong thuốc lá điện tử là chất không màu, không mùi, có vị hơi ngọt được chiết xuất từ dầu thực vật, khi bị nung nóng sẽ tạo ra các hạt cực nhỏ lẫn trong khói thuốc đi vào phổi. Chúng sẽ lắng đọng tại phổi và gây ra viêm phổi.
Chất nicotine trong thuốc lá điện tử dù thấp hơn rất nhiều so với thuốc lá truyền thống nhưng nó vẫn gây hại ít nhiều cho phổi.

Các loại hóa chất độc hại trong thuốc lá điện tử khi xâm nhập vào phổi sẽ làm cản trở quá trình lưu thông oxy, tăng viêm, làm rò rỉ mạch máu, nghiêm trọng hơn là gây tích tụ dịch ở phổi.
Hút thuốc lá điện tử trong thời gian dài và liên tục có thể gây ra các triệu chứng như ho đờm kéo dài, đau tức ngực, khó thở khi vận động, sốt nhẹ kéo dài, ho ra máu, đổ nhiều mồ hôi vào ban đêm, sụt cân. Những dấu hiệu này rất có thể là biểu hiện của suy hô hấp.

2. Gây viêm tiểu phế quản tắc nghẽn
Thành phần diacetyl thường được thêm vào tinh dầu đốt của thuốc lá điện tử để tăng hương vị. Hít phải chất diacetyl sẽ gây viêm và có thể dẫn đến sẹo vĩnh viễn ở các nhánh nhỏ nhất của đường thở, dẫn đến gây khó thở.
Triệu chứng chính của bệnh là ho khan và hụt hơi. Thường người bệnh sẽ có các biểu hiện khoảng 2 tuần đến 2 tháng sau khi tiếp xúc với khí hóa chất độc hại.

3. Gây viêm phổi Lipid
Thuốc lá điện tử thường sử dụng những loại tinh dầu, vitamin dễ bay hơi để tạo mùi, tạo khói. Bản chất hóa học của những chất này là những chất thân dầu, khi hít vào, chúng sẽ đi trực tiếp vào phổi và lắng đọng thành những hạt dầu siêu nhỏ.
Những hạt này được cơ thể nhận diện là những chất lạ, từ đó kích thích hệ miễn dịch, cụ thể là những bạch cầu đến dọn và trực tiếp gây ra phản ứng viêm tại phổi và dẫn đến bệnh viêm phổi Lipid.
Tùy vào lượng thuốc được đưa vào phổi mà tình trạng bệnh biểu hiện nặng nhẹ khác nhau, thông thường người bệnh sẽ có những triệu chứng như ho dai dẳng, đau tức ngực, khó thở, nặng hơn có thể ho ra máu.
Viêm phổi Lipid gây phá hủy các phế nang, gây xơ hóa phổi, xuất hiện các điểm trắng tập trung trên hình ảnh X-quang phổi. Nghiêm trọng nhất có thể dẫn đến suy hô hấp không hồi phục.

4. Gây tràn khí màng phổi tự phát
Tràn khí màng phổi tự phát là hiện tượng khí từ nhu mô phổi thoát ra và ứ đọng trong khoang màng phổi, từ đó làm tổn thương phế nang. Ở trạng thái bình thường, khoang màng phổi không chứa khí và áp lực âm làm cho phổi dễ dàng trao đổi khí, ngược lại khi tràn khí màng phổi tự phát diễn ra, phổi sẽ bị xẹp lại làm cho nó không thể thực hiện trao đổi khí được nữa.
Hút thuốc lá, thuốc lá điện tử hoặc cần sa làm tăng đáng kể nguy cơ xảy ra tràn khí màng phổi tự phát, cũng như tăng khả năng bị xẹp phổi lần nữa.