Tử vong tim mạch là vấn đề thách thức toàn cầu khi tỷ lệ kiểm soát huyết áp chưa như mong đợi. Các nghiên cứu quan sát gần đây đưa ra những con số gây thất vọng: chỉ khoảng 40% bệnh nhân tăng huyết áp được điều trị, trong số đó, chỉ 35% bệnh nhân kiểm soát huyết áp < 140/90 mmHg2. Một trong những nguyên nhân được nhắc tới là chiến lược dùng thuốc chưa phù hợp. Về sinh lý bệnh, huyết áp là một biến số chịu chi phối bởi nhiều cơ chế điều hòa và bù trừ. Chính vì vậy, sử dụng nhiều thuốc tác động trên các cơ chế khác nhau là cách tiếp cận hợp lý để kiểm soát chỉ số huyết động này.

Phần lớn bệnh nhân tăng huyết áp cần phối hợp ít nhất hai loại thuốc hạ huyết áp để đạt được mục tiêu kiểm soát huyết áp kịp thời và tránh xảy ra các biến cố sớm. Thật không may, việc tuân thủ điều trị ở bệnh nhân còn thấp. Để cải thiện sự tuân thủ, các hướng dẫn của ESH/ESC khuyến nghị nên điều trị bằng liệu pháp kết hợp một viên thuốc (SPC), vì việc giảm số lượng viên thuốc uống hàng ngày có thể đơn giản hóa việc điều trị và tăng cường tuân thủ các chế độ điều trị được chỉ định. Ngược lại, việc tuân thủ tốt hơn các phương pháp điều trị bảo vệ tim mạch đã được chứng minh là giúp giảm tỷ lệ mắc bệnh và tử vong. Ngoài ra, việc kết hợp hai loại thuốc với cơ chế tác dụng bổ sung có thể làm tăng tỷ lệ kiểm soát huyết áp và có tác dụng hạ huyết áp lớn hơn khoảng năm lần so với việc tăng gấp đôi liều của đơn trị liệu hạ huyết áp. Hơn nữa, có bằng chứng cho thấy việc bắt đầu điều trị hạ huyết áp bằng hai loại thuốc giúp đạt được huyết áp mục tiêu nhanh hơn và giảm nguy cơ biến cố tim mạch hoặc tử vong so với khởi đầu điều trị kết hợp muộn [1].

Là một trong những chiến lược điều trị hạ huyết áp tốt nhất hiện có, các hướng dẫn này đề xuất sự kết hợp giữa thuốc chẹn kênh canxi (CCB) và thuốc ức chế men chuyển angiotensin (ACE). Việc bổ sung thuốc ức chế ACE vào CCB dihydropyridine cũng có thể làm giảm nguy cơ phù ngoại biên liên quan đến CCB so với đơn trị liệu CCB liều cao, do đó cải thiện khả năng dung nạp của điều trị hạ huyết áp [1].

Trong các nhiên cứu RCT, phần lớn bệnh nhân cần phối hợp thuốc để đạt được huyết áp mục tiêu. Hơn nữa, khi lựa chọn chiến lược kiểm soát huyết áp bằng 1 thuốc tăng dần liều sẽ làm tăng nguy cơ tác dụng phụ và kéo dài thời gian huyết áp trên ngưỡng mục tiêu. Điều này được chứng minh qua nghiên cứu MANCIA, nghiên cứu đa quốc gia, mù đôi, song song, ngẫu nhiên có đối chứng được thực hiện để xác định hiệu quả và tính an toàn của chiến lược khởi trị tăng huyết áp bằng viên phối hợp liều cố định perindopril/amlodipine so với chiến lược điều trị từng bước (bắt đầu với valsartan đơn trị liệu, tăng liều lên valsartan/amlodipine sau 2 tháng) trong điều trị tăng huyết áp mức độ trung bình. Huyết áp tư thế nằm được ghi nhận trong mỗi lần khám (thời điểm ban đầu, 1, 2, 3 và 6 tháng) [2].

Nhóm bệnh nhân điều trị với viên phối hợp liều cố định perindopril/amlodipine khởi đầu bằng liều 3.5/2.5mg, sau đó tăng lên 7/5 và 14/10mg, tỷ lệ kiểm soát được huyết áp cao hơn có ý nghĩa thống kê so với chiến lược từng bước khởi đầu bằng valsartan. Sự khác biệt xảy ra ngay từ 4 tuần điều trị đầu tiên và có ý nghĩa thống kê trong toàn bộ thời gian nghiên cứu (Hình 1).Trong nghiên cứu này, nhóm phối hợp sớm sử dụng viên phối hợp liều cố định, đây cũng là một trong những khuynh hướng điều trị được khuyến cáo trong các hướng dẫn gần đây nhằm tăng khả năng đạt mục tiêu huyết áp. Theo một nghiên cứu quan sát trên hơn 100.000 bệnh nhân tăng huyết áp, khởi trị với viên phối hợp liều cố định (9% quần thể nghiên cứu) có thể hạ huyết áp nhanh hơn, cũng như kiểm soát huyết áp tốt hơn sau 1 năm điều trị [2].

Nguồn tham khảo: 
[1]: Fleig, S. V., Weger, B., Haller, H., & Limbourg, F. P. (2018). Effectiveness of a fixed-dose, single-pill combination of perindopril and amlodipine in patients with hypertension: a non-interventional study. Advances in Therapy, 35, 353-366.
[2]: timmachhoc.vn